Newsroom

Een schizofreen dilemma

Een studie van de University of London (in opdracht van HP) toonde al aan dat ‘infomania’ (de ‘verslaving’ aan bijvoorbeeld email en sms’en) ons IQ dubbel zo zwaar aantast als marihuana. Bovendien zou de resulterende aanmaak aan adrenaline en dopamine onze capaciteit om te denken, beslissingen te nemen en problemen op te lossen sterk aantasten. De permanente en immense informatie-aanval - emails, banners, links, reclameblokjes, Twitter feeds, instant messaging, sms, … - blijkt dus voor steeds meer mensen een kwelling te worden.

Dit is het schizofrene dilemma van Internet als informatiebron: we kunnen niet meer zonder, maar ook steeds minder mét. Want elk van deze berichten zou wel eens belangrijk kunnen zijn. Lezen we ze niet, dan kan je evengoed stoppen met werken. Lezen we er maar een deel van, dan is de kans reëel dat we de belangrijkste missen (met alle gevolgen vandien). Lezen we ze allemaal, dan blijft er geen tijd meer over om andere dingen te doen.

Honderden oplossingen?

Dat het probleem onderkend wordt, is overduidelijk merkbaar aan het groeiend aantal softwareontwikkelaars, psychologen en personal assistants die hun jaarsalaris danken aan ‘information overload’-remedies. Om er maar een paar te noemen: mail priority software add-ons, beheersingscursussen, time-management opleidingen, tot zelfs regelrechte jobheroriëntaties.

Antiglobalisten en computerhaters zullen dan weer heel nobele ideeën hebben over hoe we deze constante stroom aan informatie kunnen beperken of vermijden. ‘Oplossingen’ als ‘afschaffen die boel’, ‘de 10 geboden van email management’, ‘intelligent mail archiving systems’ of ‘zero inbox policies’ kunnen misschien een tijdelijk gevoel van rust bieden, maar de kern van het probleem wordt niet aangepakt: de stroom blijft vloeien als nooit tevoren en het blijft dweilen met de kraan open.

Kritisch

In de kern voorzien alle bovengenoemde wonderdokters enkel een antwoord op factuele dingen (hoe verwerk ik mijn inbox, hoe selecteer ik Facebook vrienden, hoe deel ik mijn dag in, …), terwijl ze mijns inziens voorbij gaan aan de fundamentele vraag:

wat is de oorzaak van het ‘information overload’ ziektebeeld?

Sommigen opperen dat de snelheid van de digitale mogelijkheden onze huidige intellectuele capaciteit voorbij gaat. Luttele jaren geleden duurde het immers 4 dagen eer je een antwoord kreeg op een brief - vandaag 4 seconden. Anderen wijten het dan weer aan de consumptiemaatschappij en achten het noodzakelijk fundamentele gedragswijzigingen door te voeren.

Eerlijk gezegd denk ik dat ‘information overload’ (als ziektebeeld) intrinsiek nauwelijks voorkomt. De mens is een spons van informatie en we hunkeren van nature naar visuele en intellectuele prikkelingen. Als ik morgen in Disneyland rondloop, dan word ik vanop elke vierkante centimeter belaagd met informatie, maar ik word er niet depressief van. Volgens het ‘information overload’ idee zou ons brein moeten ontploffen bij het winkelen of bij het lezen van de weekendkrant. Niet dus.

Inschatten

De onderscheidende factor tussen een bezoek aan een pretpark en een inbox is: kunnen beslissingen nemen. In het pretpark kunnen we redelijk goed inschatten wat de gevolgen zijn van onze acties. Kiezen tussen de rollercoaster of het bootje, we weten ongeveer wat ons te verwachten staat - de beslissing is dan ook eenvoudig, het gevolg relatief voorspelbaar. Maar onze inbox staat vol met ongelezen mailtjes waarvan we totaal niet weten wat de inhoud is. De keuze om ze al dan niet te openen heeft waarschijnlijk wel gevolgen, maar we weten niet welke en wat de impact daarvan is op ons leven. Er zit mogelijk een belangrijk mailtje tussen. Onwetendheid. Twijfel. Misschien.

Eén van de basisinstincten van de mens is zoveel als mogelijk controle krijgen op zijn omgeving. Mochten we weten - zelfs ongeveer - wat in die mailtjes staat, dan zouden we wél in staat zijn om - op basis van zelfs minimale informatie - een beslissing te nemen. Dan zou er geen sprake meer zijn van ‘information overload’ depressies.

Tools, tips en cursussen kunnen zeker helpen om het kaf van het koren te scheiden, maar niet één softwareprogramma of goeroe is in staat om beoordelingen te maken in jouw plaats. En daar ligt de kern van het probleem: niet de hoeveelheid van informatie maakt ons ziek, maar wel de capaciteit van het individu om met minimale input snel beslissingen te kunnen nemen.

“Prioritiseren”

En laat nu net dàt een talent zijn waar ons onderwijs weinig of niet mee bezig is. Van kleinsaf hebben we geleerd om alles grondig te doen, begonnen taken volledig af te werken en elk aspect van ons doen en laten te evalueren zodat onze acties onderbouwd en gefundeerd zijn. Ik pleit verrevan voor een verloedering van deze waarden, maar ze zijn ruim onvoldoende om in onze huidige maatschappij het verschil te kunnen maken. De tijd waarin iemand alles kon weten, is voorgoed voorbij. We kunnen niet anders meer dan keuzes maken, prioritiseren, en vooral: durven beslissen om iets niet te doen.

Recent verscheen er nog eens een nieuwe studie die aantoonde dat er steeds meer langdurig zieken zijn in onze bedrijven, met ‘stress’ als belangrijkste oorzaak. Ik ben ervan overtuigd dat werknemers begeleiden in het efficiënt maken van keuzes grote impact zal hebben op het absenteïsme. Gefundeerde beslissingen kunnen nemen zal een noodzakelijke bagage worden om de gedigitaliseerde wereld van morgen aan te kunnen. En zolang we er niet in slagen ons brein te delegeren, zullen we beslissingen zelf moeten nemen. Ieder voor zich.

http://opinie.deredactie.be/2011/02/18/information-overload/